|
Σαύρα τρέφεται με τσιμπούρι, (Φωτογραφία: Jan Van Der Voort, jan.van.der.voort@skynet.be)
Στη φύση τα πάντα λειτουργούν σύμφωνα με έναν κύκλο ζωής που ισορρόπησε και σταθεροποιήθηκε κατά το πέρας χιλιετιών. Κάθε μονάδα του οικοσυστήματος είναι πολύ σημαντική αφού αποτελεί μέρος του τροφικού πλέγματος και πολύτιμο γρανάζι στο μηχανισμό για την ισορροπία ενός υγιούς περιβάλλοντος.
Ο σύγχρονος άνθρωπος, ενώ συχνά δεν το αντιλαμβάνεται, αποτελεί μέρος αυτού του οικοσυστήματος, αλληλεπιδρά και αλληλοεπηρεάζεται, συνδέεται με αυτό και θέματα όπως η υγεία, η διατροφή και η ποιότητα ζωής του εξαρτώνται άμεσα από την υγεία του φυσικού περιβάλλοντος, αφού τρέφεται, ξεδιψά, προμηθεύεται, αναπνέει από αυτό.
Ένα μεγάλο μέρος της πανίδας και σημαντικότατο γρανάζι στο μηχανισμό που αναφέρθηκε, είναι η ερπετοπανίδα, με άλλα λόγια τα ερπετά και τα αμφίβια. Εκτός όμως από το ρόλο τους και τη χρησιμότητά τους στο φυσικό περιβάλλον, τα ζώα της ερπετοπανίδας παίζουν σπουδαίο ρόλο στη ζωή του ανθρώπου... στη ζωή μας:
- Προστατεύουν τις καλλιέργειες και τις απαλλάσσουν από τους εχθρούς τους, ελέγχοντας τους πληθυσμούς τρωκτικών και εντόμων. Όλα τα ερπετά και αμφίβια της χώρας μας τρέφονται με αρθρόποδα όπως έντομα, είτε σε μικρή ηλικία (φίδια), είτε κατά τη διάρκεια όλης τους της ζωής (σαύρες, βάτραχοι, κ.ά). Έτσι μειώνουν σημαντικά τους πληθυσμούς αρθρόποδων που πλήττουν τους αγρούς, όπως γρύλοι, ακρίδες, Κρεμμυδοφάγοι κ.ά. Επίσης, τα φίδια αποτελούν το αποτελεσματικότερο "μέσο" ελέγχου του πληθυσμού των τρωκτικών και μικρών λαγόμορφων που επίσης πλήττουν τους αγρούς.
- Προστατεύουν τη δημόσια υγεία από διάδοση ασθενειών. Λόγω των διατροφικών συνηθειών τους, όπως προαναφέρθηκε, ερπετά και αμφίβια μας προστατεύουν από τρωκτικά, όπως ποντίκια και αρουραίους, αλλά και αρθρόποδα όπως οι κατσαρίδες και τα τσιμπούρια, όλα τους συχνά φορείς ασθενειών που μπορούν να προσβάλλουν και τον άνθρωπο, όπως Λεπτοσπείρωση (από τρωκτικά), Meningo Εγκεφαλίτιδα του Frühsommer, HGC, νόσος Fièvre boutonneuse, Λεμφαδενοπάθεια, Μπορρελίωση Lyme (από τσιμπούρια) και άλλες ασθένειες. Επιπλέον, τα αμφίβια είναι αυτά που καταναλώνουν τεράστιες ποσότητες προνυμφών κουνουπιών σε μικρές λίμνες και στάσιμα νερά, έτσι ελέγχουν σημαντικά τον πληθυσμό των κουνουπιών, συχνά φορέων ασθενειών όπως η ελονοσία, η εγκεφαλίτιδα, ο Κίτρινος Πυρετός, η λεμφική φιλαρίαση, κ.ά.
- Συμβάλλουν στην παραγωγή σημαντικών φαρμάκων. Σήμερα πολλά είναι τα φάρμακα που παρασκευάζονται από δηλητήρια φιδιών και ένζυμα σάλιου ερπετών και αμφιβίων για την καταπολέμηση σοβαρών παθήσεων και επώδυνων ασθενειών. Πιο συγκεκριμένα, δηλητήρια φιδιών χρησιμοποιούνται στην παραγωγή φαρμάκων κατά εγκεφαλικών και καρδιακών προσβολών και κατά εγκεφαλικών διαταραχών όπως επιληψία, ημικρανίες, κ.ά. Δηλητήρια φιδιών χρησιμοποιούνται επίσης στην παραγωγή φαρμάκων κατά του άσθματος, αντιθρομβωτικών φαρμάκων, παυσίπονων και άλλων, ενώ έρευνες πάνω σε φάρμακα βασισμένα στο δηλητήριο φιδιών προσβλέπουν σε θεραπείες κατά του καρκίνου, του MND, του AIDS και άλλων πολύ σοβαρών ασθενειών, στο εγγύς μέλλον. Ακόμα, δηλητήριο ερπετού χρησιμοποιείται στην παραγωγή επαναστατικού φαρμάκου κατά του διαβήτη, ενώ έρευνες σε γονίδια αμφιβίων που τους προσδίδουν την ικανότητα αναγέννησης άκρων δίνουν ελπίδες σε ακρωτηριασμένα άτομα. Δεν είναι τυχαίο λοιπόν το σύμβολο του αρχαίου θεού της ιατρικής Ασκληπιού, στου οποίου τη ράβδο αναρριχάται ένα φίδι. Είναι γεγονός πως τα ζώα της ερπετοπανίδας σώζουν σήμερα ανθρώπινες ζωές, έστω και εμμέσως.
Τέλος, τα ερπετά και τα αμφίβια συμβάλλουν σημαντικά στην ισορροπία του φυσικού περιβάλλοντος, από την κατάσταση του οποίου εξαρτάται η υγεία και η ομορφιά της ζωής του ανθρώπου. Τα ίδια, ως μέρος της τροφικής αλυσίδας, αποτελούν τροφή για σπάνια θηλαστικά και αρπακτικά πτηνά συμβάλλοντας στη βιοποικιλότητα, τη σταθερότητα και την ομορφιά της φύσης.
Ας προστατέψουμε λοιπόν αυτά τα πολύ χρήσιμα αλλά αδίκως κακόφημα ζώα, όχι μόνο για δικό τους καλό, αλλά και για δικό μας όφελος. Οφείλουμε να ξεπεράσουμε την άγνοια και τους μύθους που στοιχειώνουν τα ζώα της ερπετοπανίδας και να αφήσουμε τη φύση και τον άνθρωπο να ωφεληθεί, προστατεύοντας αυτή τη φυσική κληρονομιά, δίνοντάς τους την ευκαιρία να συνεχίσουν να κάνουν αυτό για το οποίο υπάρχουν.
Λαφιάτης. Φημισμένο φίδι για το ότι είναι ακίνδυνο και μπορεί να τραφεί με μεγάλα τρωκτικά όπως ενήλικους αρουραίους. (Φωτογραφία: Jeroen Speybroeck, Herpetofauna of Europe)
Σύνταξη κειμένου: Ηλίας Στραχίνης
Εγχειρίδιο Τσέπης
Επικίνδυνα Φίδια & Αράχνες της Ελλάδας
του Ηλία Στραχίνη
Ένας συνοπτικός οδηγός για το πως να ξεχωρίζει κανείς τα ελάχιστα επικίνδυνα δηλητηριώδη ζώα της Ελλάδας, μαζί με οδηγίες πρόληψης και επικαιροποιημένων πρώτων βοηθειών σε περίπτωση δηλητηριώδους δήγματος. Περιέχονται περιγραφικές φωτογραφίες, χάρτης εξάπλωσης, βασικές γνώσεις για τα είδη, πρακτικές συμβουλές και άλλες χρήσιμες πληροφορίες, σε ένα σύντομο αλλά πολύ περιεκτικό εγχειρίδιο τσέπης.
Αγορά
|
